Έχετε την εντύπωση ότι το αυτοκίνητό σας, επιταχύνει πιο σιγά από ό,τι συνήθως και ότι ανεβαίνει στις ανηφοριές με δυσκολία; Περιμένετε λίγο πριν αρχίσετε να αναζητάτε τυχόν βλάβες στην ανάφλεξη ή την τροφοδοσία του καυσίμου: αν τα συγκεκριμένα συμπτώματα συνοδεύονται από κενά στο πετάλι του συμπλέκτη και από άσχημη μυρωδιά καμένου στην καμπίνα επιβατών, τότε μάλλον το πρόβλημα είναι ότι ο συμπλέκτης πατινάρει. Πιο κάτω θα σας εξηγήσουμε γιατί συμβαίνει αυτό και τους τρόπους να το αποτρέψετε.
Ποιος είναι ο σχεδιασμός του συμπλέκτη του αυτοκινήτου;
Το συγκεκριμένο σύστημα αναλαμβάνει την αποσύμπλεξη και την ομαλή σύμπλεξη του κινητήρα και του κιβωτίου ταχυτήτων σε συγκεκριμένες στιγμές: όταν αλλάζετε ταχύτητες, κόβετε ταχύτητα ή φρενάρετε. Στις ημέρες μας, ο ευρύτερα χρησιμοποιούμενος είναι ο συμπλέκτης τριβής, ο οποίος μεταδίδει τη ροπή μεταδίδεται μέσω της δύναμης της τριβής. Τα κυριότερα τμήματά του, είναι:
- Το συγκρότημα του πλατώ του συμπλέκτη. Περιλαμβάνει την πλάκα πίεσης, το πλατώ και το ελατηριοτό διαφραγμα (χτένι). Το πλατώ βιδώνεται σφιχτά στον κινητήρα. Η πλάκα πίεσης συνδέεται με το πλατώ με ειδικά ελατήρια. Κατά την ενεργοποίηση του συμπλέκτη, τα ελατήρια συμπιέζονται και μόλις αφεθεί το πετάλι του συμπλέκτη, απελευθερώνονται και τραβούν πίσω την πλάκα πίεσης από τον δίσκο του συμπλέκτη. Η πλάκα πίεσης παίρνει κίνηση από το ελατηριωτό διαφραγμα (χτένι). Όταν ενεργοποιείται ο συμπλέκτης, τα ελάσματα είναι σε κατάσταση απελευθέρωσης και το εσωτερικό του μέρος ασκεί πίεση στην πλάκα πίεσης, η οποία πιέζει το δίσκο του συμπλέκτη στο βολάν του κινητήρα.
- Ο δίσκος του συμπλέκτη. Βρίσκεται ανάμεσα στον κινητήρα και την πλάκα πίεσης και είναι ένας μεταλλικός δίσκος, εξοπλισμένος με τις επενδύσεις τριβής, οι οποίες σταθεροποιούνται με πριτσίνια. Η εσωτερική διάμετρος του κέντρου του, ενώνεται με σφήνες στον άξονα εισόδου του κιβωτίου ταχυτήτων. Η ομαλή αλλαγή των ταχυτήτων και η απόσβεση των κραδασμών διασφαλίζεται με αποσβεστικά ελατήρια. Όταν ενεργοποιείται ο συμπλέκτης, το τμήμα πιέζεται επάνω στο βολάν, διασφαλίζοντας τη μεταφορά της ροπής από τον κινητήρα στο κιβώτιο των ταχυτήτων.
- Το ρουλεμάν του συμπλέκτη (ωστικός τριβέας). Βρίσκεται προσαρτημένο στον άξονα περιστροφής του μηχανισμού και ενεργοποιεί τα αποσβεστικά ελατήρια. Κάποια οχήματα χρησιμοποιούν ρουλεμάν συμπλέκτη τύπου έλξης.
- Το δίχαλο συμπλέκτη. Αποτελεί τμήμα του μηχανισμού σύνδεσης του συμπλέκτη και διασφαλίζει την κίνηση του ρουλεμάν του συμπλέκτη.
Το σύστημα λειτουργεί με τον παρακάτω τρόπο: Κατά την πίεση του πεταλιού του συμπλέκτη, το δίχαλο (απελευθέρωσης) του συμπλέκτη, παίρνοντας κίνηση από το μηχανισμό σύνδεσης, πιέζει το ρουλεμάν (απελευθέρωσης) του συμπλέκτη, σπρώχνοντάς το κατά μήκος του άξονα περιστροφής προς το βολάν. Το ρουλεμάν του συμπλέκτη, δίνει κίνηση στο ελατήριωτό διάφραγμα (χτένι), το οποίο, συμπιέζεται και τραβιέται μακριά από την επιφάνεια της πλάκας πίεσης. Τα ελατήρια απελευθερώνονται και καθώς επιστρέφουν στην αρχική τους θέση, απομακρύνουν την πλάκα πίεσης από το δίσκο του συμπλέκτη. Τέλος, ο δίσκος απομακρύνεται από την επιφάνεια του βολάν, με αποτέλεσμα η ροπή να πάψει να μεταδίδεται.
Πατινάρισμα (γλίστρημα) συμπλέκτη: Πού εντοπίζεται το πρόβλημα
Η ορθή λειτουργία ολόκληρου του συστήματος, βρίσκεται σε άμεση εξάρτηση από τη δύναμη της τριβής ανάμεσα στο δίσκο του συμπλέκτη και το βολάν. Όταν ο συντελεστής τριβής μειώνεται για οποιοδήποτε λόγο, οι επιφάνειες που έρχονται σε επαφή πατινάρουν (γλιστρούν), οπότε δεν μεταδίδεται η συνολική ροπή του κινητήρα στο κιβώτιο ταχυτήτων. Έτσι, η επιτάχυνση του οχήματος έως κάποια συγκεκριμένη ταχύτητα, χρειάζεται πιο πολύ χρόνο, ενώ παράλληλα μειώνεται και η απόδοσή του. Μειώνεται, επίσης, και η ικανότητα του οχήματος να ανέβει σε ανηφοριές και λόφους, μιας και η ισχύς που μεταδίδεται στον άξονα του κιβωτίου ταχυτήτων, παύει να είναι ικανή να κινήσει το όχημα.
Οι 5 συνηθέστεροι λόγοι για τους οποίους πατινάρει (γλιστρά) ο συμπλέκτης
- Φθορά ή ζημιά των επενδύσεων τριβής και της επιφάνειας του δίσκου. Όταν οι επενδύσεις τριβής φθαρούν υπερβολικά, μειώνεται το πάχος τους και δεν ασκούν τη σωστή πίεση στην επιφάνεια του βολάν. Η δύναμη πίεσης του μηχανισμού δεν είναι πλέον αρκετή για να παράσχει τη σταθερή σύνδεσης των τμημάτων του. Αν μια εκ των επενδύσεων παραμορφωθεί, πιέζει το βολάν με άνισο τρόπο.
- Λάδωμα των επενδύσεων τριβής. Μειώνει την τραχύτητά τους. Εξαιτίας του χαμηλότερου συντελεστή τριβής, τα τμήματα που έρχονται σε επαφή γλιστρούν.
- Χαλάρωση ή ζημιά του ελατηριωτού διαφράγματος. Όταν μειώνεται η ελαστικότητα του ελατηρίου, η πίεση που εφαρμόζεται στο δίσκο του συμπλέκτη, κατά την πίεση του πεταλιού, δεν αρκεί για να λειτουργήσει ο μηχανισμός.
- Δυσλειτουργίες του μηχανισμού του συμπλέκτη. Αν η ντίζα τεντωθεί υπερβολικά, αν πάθει ζημιά το δίχαλο του συμπλέκτη στα οχήματα με μηχανικό συμπλέκτη, αν φουσκώσουν τα ελαστικά τμήματα ή αν διαρρηχθεί η στεγανότητα των τμημάτων στα οχήματα με υδραυλική κίνηση, υπάρχει το ενδεχόμενο ο συμπλέκτης να πατινάρει, μιας και η πίεση που ασκείται στο ελατηριωτό διάφραγμα, δεν είναι ικανή να διασφαλίσει τη σταθερή επαφή των τμημάτων που συνδέονται.
- Ζημιές στο μηχανισμό αντιστάθμισης φθοράς. Αν δεν λειτουργεί σωστά η ροδέλα ρύθμισης ή το ελατήριο του αισθητήρα, η ρύθμιση της απόστασης είναι ανέφικτη. Έτσι, μειώνεται η πίεση που ασκείται στο δίσκο του συμπλέκτη.
6 συμβουλές που θα σας επιτρέψουν να αποτρέψετε το πατινάρισμα (γλίστρημα) του συμπλέκτη
- Επιδιώξτε την αντικατάσταση των τμημάτων του συστήματος με ένα σετ. Η μέση διάρκεια ζωής της πλάκας πίεσης, του δίσκου, του ελατηριωτού διαφράγματος και του ρουλεμάν του συμπλέκτη, είναι σχεδόν η ίδια, κοντά στα 100.000 με 150.000 χιλιόμετρα. Έτσι, για να αυξήσετε όσο το δυνατόν περισσότερο τη διάρκεια λειτουργίας του συστήματος, θα πρέπει να αντικαθιστάτε πάντα τα τμήματά του με ένα σετ.
- Ελέγχετε πάντα τη στεγανότητα των τμημάτων και των μηχανισμών του οχήματος. Οι χαμηλής ποιότητας ή χαλασμένες φλάντζες του κινητήρα και του κιβωτίου ταχυτήτων, η διαρροή λαδιού από τη φλάντζα του άξονα εισόδου ή από τη φλάντζα του στροφαλοφόρου άξονα και η απώλεια στεγανότητας του υδραυλικού ενεργοποιητή, επιφέρουν το λάδωμα των επενδύσεων τριβής.
- Επιλέξτε ανταλλακτικά που να συνάδουν με το στυλ οδήγησής σας. Ο κλασσικός συμπλέκτης που διαθέτει επενδύσεις τριβής από σύνθετο υλικό, είναι κατάλληλος για ήρεμη και απαλή οδήγηση. Διαθέτει τον ιδανικό συντελεστή τριβής, χαμηλή θερμοκρασία λειτουργίας και είναι οικονομικός. Παρ’ όλα αυτά, όλα τα σπορ αυτοκίνητα, θα πρέπει να εξοπλίζονται με κάποιο ειδικό συμπλέκτη, σχεδιασμένο με αντοχή στα μεγάλα φορτία. Οι επενδύσεις του κατασκευάζονται από υλικά με προσθήκη άνθρακα και κέβλαρ και από μείγμα χαλκού, αλουμινίου, χυτοσιδήρου και κεραμικών. Έτσι, διαθέτει μεγαλύτερη αντοχή στις ιδιαίτερα υψηλότερες θερμοκρασίες και τη φθορά, και είναι ιδανικός για την επιθετική οδήγηση.
- Ελέγχετε πάντα τη σωστή ρύθμιση της διαδρομής του πεταλιού. Η κοντύτερη διαδρομή του πεταλιού, δεν επιτρέπει την πλήρη αποσύνδεση του συμπλέκτη. Έτσι, επέρχεται πρόωρη φθορά των επενδύσεων τριβής και ενδέχεται να προκληθεί υπερθέρμανση και παραμόρφωση του δίσκου του συμπλέκτη.
- Να χρησιμοποιείτε πάντα τα λάδια συμπλέκτη που συνιστά ο κατασκευαστής. Μην ανακατεύετε υγρά διαφορετικής σύνθεσης. Οι επιθετικές ενώσεις που δημιουργούνται από την ανάμειξη ή τα συστατικά που περιέχονται στη συγκεκριμένη κατηγορία υγρών, ενδέχεται να καταστρέψουν τον ενεργοποιητή του υδραυλικού συμπλέκτη.
- Τηρήστε απόλυτα τους πιο κάτω όρους λειτουργίας του συμπλέκτη:
- Κατά το ξεκίνημα του αυτοκινήτου, αφήστε απαλά το πετάλι για να ξεκινήσει το αυτοκίνητο και να κινηθεί αργά, μετά κρατήστε το μισοπατημένο για 2-3 δευτερόλεπτα και μόνον τότε, αφήστε το εντελώς.
- Μην ξεκινάτε με υψηλές σ.α.λ.
- Στις μεγάλες κατηφοριές, βάλτε πρώτη και πατάτε ανά διαστήματα το πετάλι του φρένου για να αποτρέψετε την υπερθέρμανση των τμημάτων.
- Όταν περνάτε από δύσκολα εκτός δρόμου σημεία, όπως λακκούβες, συσσωρεύσεις χιονιού ή λάσπη, χρησιμοποιήστε αν είναι εφικτό έναν εργάτη (ρυμούλκα).
- Όταν οδηγείτε, μην αφήνετε μόνιμα το πόδι σας στο πετάλι του συμπλέκτη για να αποτραπεί η κατά λάθος πίεσή του.
- Μη φορτώνετε υπερβολικά το όχημά σας, ειδικά όταν κινείστε σε οδοστρώματα χαμηλής ποιότητας: έτσι, αυξάνεται σε μεγάλο βαθμό το φορτίο του μηχανισμού του συμπλέκτη.
Συμπέρασμα. Το πατινάρισμα (γλίστρημα) του συμπλέκτη, αποτελεί μια συνηθισμένη βλάβη, η οποία όμως, κάνει την οδήγηση όχι μόνον άβολη, μα και επικίνδυνη. Συνήθως όμως, όλοι οι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων έχουν τη δυνατότητα να προλάβουν τυχόν προβλήματα. Θα πρέπει απλώς, να αγοράζετε υψηλής ποιότητας ανταλλακτικά και να ακολουθείτε τις παραπάνω συμβουλές.
autodoc
