Ήταν το 1969, όταν με την ολοκλήρωση της σεζόν στη Formula 1 επρόκειτο να αναδειχθούν δύο νέοι πρωταγωνιστές.
Ήταν ο Jackie Stewart και η Matra. O Σκωτσέζος οδηγός με 6 νίκες εκείνη τη χρονιά θα ήταν ο νέος πρωταθλητής, ενώ το γαλλικό μονοθέσιο που οδηγούσε θα κατάφερνε να σπάσει το μέχρι τότε «κατεστημένο» των αγγλικών και ιταλικών ομάδων.
Η Mecanique Aviation TRaction ήταν μια εταιρία που ασχολούνταν με την κατασκευή ηλεκτρονικών συστημάτων και την αεροναυπηγική, όταν το 1964 απεφάσισε να μπει και στο χώρο των αγώνων αυτοκινήτων. Ιδρύοντας αρχικά την Societe Matra Sports, στη συνέχεια απορρόφησε τον αυτοκινητιστικό οίκο του Rene Bonnet, για να προκύψει τελικά η Matra Automobiles. Οι αγωνιστικές προσπάθειες ξεκίνησαν το 1966 με τη συμμετοχή στη Formula 3 ,εννοείται με Γάλλο οδηγό, που ήταν ο Jean-Pierre Beltoise και το μονοθέσιο βαμμένο στο «εθνικό» αγωνιστικό γαλάζιο χρώμα των Γάλλων. Προκειμένου μάλιστα να υπάρξει καλύτερη εξέλιξη, η Matra απεφάσισε να συνεργαστεί με μια ιδιοφυία του χώρου, τον Ken Tyrrell και τους νέους – τότε – οδηγούς Jackie Stewart και Johnny Servoz-Gavin. Με αυτό τον τρόπο δημιουργήθηκε μια ακόμη ομάδα, που θα λειτουργούσε παράλληλα με την υφιστάμενη «επίσημη» ομάδα της Matra, που την πλαισίωναν οι Henri Pescarolo και J.-P. Beltoise. Το 1967 μετά την επικράτηση τόσο στη Formula 2 όσο και στη Formula 3, η Matra έχοντας εξασφαλίσει την οικονομική υποστήριξη του γαλλικού κράτους μπορούσε πλέον να κάνει το επόμενο βήμα και να περάσει στη μεγάλη κατηγορία.
Βέβαια, για την κατασκευή του νέου αυτοκινήτου ήταν απαραίτητος και ένας ανταγωνιστικός κινητήρας, που εκείνη την περίοδο δεν διέθετε κανένας Γάλλος κατασκευαστής εκτός από την Matra, που όμως και αυτή δεν είχε προλάβει να τον εξελίξει ικανοποιητικά. Έτσι η αρχική ιδέα για την δημιουργία μιας εξ ολοκλήρου γαλλικής ομάδας έδειχνε να μην μπορεί να ολοκληρωθεί. Από την άλλη, η αποκλειστική χρήση από την Lotus των εξαιρετικών κινητήρων Ford-Cosworth DFV, είχε πάψει να υφίσταται, οπότε η άμεση λύση ήταν η δημιουργία μιας Γάλλο-Αγγλικής ομάδας. Μόνον που σε αυτή την περίπτωση ο κινητήρας δεν θα ήταν κάποιος αντίστοιχος του V-12 που ετοίμαζε η Matra, αλλά ο γνωστός V-8, που θα συμπληρωνόταν από το κιβώτιο ταχυτήτων της Hewland.
Το πρώτο μονοθέσιο αυτής της συνεργασίας είχε την κωδική ονομασία MS10, ζύγιζε 500 κιλά και ο κινητήρας του απέδιδε 410 ίππους στις 9.000 στρ/λεπτό. Με τρείς νίκες το 1968 από τον Jackie Stewart, στα GP της Ολλανδίας, της Γερμανίας και των ΗΠΑ, η ομάδα της Matra και περισσότερο η ιδιαίτερη ομάδα του Ken Tyrrell μπορούσαν να ατενίζουν το μέλλον με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία.
Έτσι, με περαιτέρω σχεδιαστικές παρεμβάσεις από τον Bernard Boyer θα προέκυπτε ένα ακόμη πιο βελτιωμένο – και όπως θα αποδεικνυόταν – απόλυτα πετυχημένο μονοθέσιο. Ήταν έτοιμο να μπει στις πίστες από τον δεύτερο αγώνα της σεζόν του 1969 με την κωδική του ονομασία MS80. Τα αποτελέσματα υπήρξαν εκπληκτικά, με τον J. Stewart να τερματίζει πρώτος στα GP της Ισπανίας, της Ολλανδίας, της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Ιταλίας και μαζί με τους βαθμούς που είχαν συνεισφέρει οι J.-P. Beltoise και J. Servoz-Gavin, η Matra κατάφερε να βρεθεί στην κορυφή και φυσικά ο J. Stewart να κερδίσει τον πρώτο του παγκόσμιο τίτλο σαν οδηγός της Formula 1.
Κάπου εκεί όμως άλλαξαν οι κανονισμοί στις προδιαγραφές των μονοθέσιων με αποτέλεσμα η HS80 να μην μπορεί να εξελιχθεί, αφού και η εταιρική σχέση που είχε δημιουργηθεί στο μεταξύ ανάμεσα στην Matra και την Simca απέκλειε την περαιτέρω συνεργασία με τους κινητήρες Ford. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα ο Ken Tyrrell να αποχωρήσει, μαζί με δύο από τους οδηγούς του, τον J. Stewart και τον J. Servoz-Gavin, προκειμένου να στήσει τη δική του ομάδα, αρχικά σε συνεργασία με την March και αργότερα μόνος . Παρόλα αυτά, οι προσπάθειες της Matra συνεχίστηκαν μέχρι και το 1972, πλέον ως Matra-Simca, χωρίς όμως αυτά τα αυτοκίνητα να πετύχουν κάτι το ιδιαίτερο. Μια καινοτόμα προσπάθεια με την κατασκευή ενός τετρακίνητου μονοθέσιου, του HS84 δεν είχε διάρκεια, αφού δεν κατάφερε να φέρει αξιόλογα αποτελέσματα και εγκαταλείφθηκε. Χρειάστηκε να περάσουν χρόνια, μέχρις ότου μια άλλη ομάδα, η Ligier, σε μια νέα προσπάθεια συμμετοχής ενός εξ ολοκλήρου γαλλικού αυτοκινήτου, να καταφέρει να κερδίσει κάποια GP με κινητήρες της Matra, έχοντας οδηγό τον Jaques Laffite.
Αντίθετα, η γαλλική εταιρία γνώρισε μεγάλη επιτυχία σαν κατασκευάστρια αυτοκινήτων αγώνων αντοχής, πετυχαίνοντας τρείς συνεχόμενες νίκες στο Lemans, το 1972, το 1973 και το 1974, κερδίζοντας και το αντίστοιχο πρωτάθλημα κατασκευαστών για το 1973 και το 1974.
Κείμενο: Μιχ. Γκαβέζος
